Cam Nghĩa Đàn đang mất "thương hiệu"

Năm 2004 khi công ty rau quả 19/5 (Nghĩa Đàn) được Cục sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận thương hiệu “cam Vinh” thì cây cam thực sự là cây có giá trị lớn, là cây xoá đói giảm nghèo. Cam Nghĩa Đàn đã “nức tiếng" một thời . Thế nhưng...

Đang giữa mùa cam nhưng những người trồng cam ở Nghĩa Đàn không khỏi lo lắng, nguyên nhân chính cũng bởi gía thành của cam hạ mà năng suất lại ngày một giảm.

Chúng tôi đến Nghĩa Sơn đúng vào lúc nhiều hộ dân ở đây đang thu hoạch cam để bán cho các hộ buôn. Cả một vườn cam rộng lớn hàng nghìn gốc nhưng phải “nâng lên đặt xuống” nhiều lần thương lái Nguyễn Như Đông (thôn Xuân Phúc, xóm Bãi Chành, huyện Như Xuân, Thanh Hoá) mới lựa đầy được thúng quả. Sở dĩ phải mất công như vậy vì anh cho biết: Thường thì chúng tôi mua ngang cả vườn nhưng vì chất lượng cam không đồng đều, quả to, quả nhỏ, chín trước chín sau nên buộc phải lựa, phân chia thành nhiều loại. Cam ở Nghĩa Đan hiện nay đều được mua với giá xấp xỉ 2.500 đồng/kg. Sau khi hái ngay tại vườn, các thương lái thường phân loại cam sau đó đem ra chợ bán với giá có thể chênh lệch từ 4000-6000/kg. Được biết: Trước đây “thương hiệu” cam Nghĩa Đàn rất có tiếng, nhưng một vài năm trở lại đây người tiêu dùng không ưa chuộng nhiều nữa, một phần bởi cam Nghĩa Đàn chất lượng giảm, bên cạnh đó cam Con Cuong, cam Hương Sơn, cam Quỳ Hợp cũng trồng mới rất nhiều, cam ngon hơn mà giá thành cũng không chênh lệch là bao.

Không chỉ những người đi buôn mà chủ của những vườn cam cũng thừa nhận về điều này. Chị Hồ Thị Minh (mặc dù đã có kinh nghiệm trồng cam hàng chục năm nay từ khi còn là công nhân của nông trường Cờ Đỏ) nhưng chị cũng đành bất lực trước việc chất lượng cam đang giảm dần vì vườn cam này là của nông trường Cờ Đỏ để lại, trồng gần 15 năm nay rồi. Đáng lẽ phải phá bỏ để thay giống mới nhưng vì đang “tiếc” nên chúng tôi vẫn cố để lại, được quả nào hay quả ấy. Tuy là cố gắng để “bói “ thêm quả nhưng hàng năm để chăm sóc cho vườn cam này gia đình chị Minh cũng phải tiêu tốn hàng chục triệu đồng, năm nay giá phân bón như lân ca ly, vôi đạm và các loại dịch vụ khác tăng nên chi phí cũng tăng lên bội phần. Chị than thở thêm: “ vốn bỏ ra nhiều thế này mà giá cam lại quá thấp gia đình chắc chắn là bị lỗ ".

Đã có một thời cam của Nghĩa Đàn nói riêng, cam Phủ Quỳ nói chung “nức tiếng" một vùng và cây cam đã thực sự là cây xoá đói giảm nghèo. Đặc biệt năm 2004 khi công ty rau quả 19/5 (Nghĩa Đàn) được Cục sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận thương hiệu “cam Vinh” thì cây cam thực sự là cây có giá trị lớn. Tuy nhiên đang lẽ khi đã có “thương hiệu” thì cây cam càng phải được đầu tư, được quan tâm nhưng công ty lại “khoán trắng” cho người dân dẫn đến chất lượng cam ngày một giảm. Bên cạnh đó khâu tiêu thụ cũng là một vấn đề lớn, không có đơn vị đứng ra bao tiêu sản phẩm, người trồng phải phó mặc vào tay tư thương nên mấy năm trở lại đây giá cam liên tục bị rớt giá. Điều đáng nói là mặc dù giá bán ở vườn thấp, nhưng tại các chợ, và nhiều địa phương khác “cam Vinh” vẫn có giá trị và giá bán cao. Phải chăng do không nắm vững thị trường nên người trồng cam đã bị “thua “ngay từ sân nhà của mình.

Về Nghĩa Sơn và nhiều vùng khác ở huyện Nghĩa Đàn nhiều nơi cây cam đã dần được thay thế bằng cây cao su, cây mía hoặc các loại cây trồng khác. Ngay ở gia đình chị Minh 2/3 diện tích cây cam cũng đã bị phá bỏ, chị chỉ để lại một phần vườn cam để trồng xen thêm bí đao. Phần đất trống hiện nay chị cũng chưa biết trồng cây gì bởi “mía và cao su thì phập phồng, cam thì giá ngày một thấp”. Nỗi lo lắng này không riêng của chị mà còn của gần 80% gia đình trồng cam khác ở Nghĩa Sơn. Không lẽ để một thương hiệu đã được gây dựng bao nhiêu năm nay lại bị phá bỏ. Câu hỏi đó không chỉ dành riêng cho những người trồng cam ở Phủ Quỳ.